Ik zie ik zie, wat jij niet ziet….
Het is een bekend spreekwoord: ‘je moet je vuile was niet buiten hangen!’. Ofwel, het is niet handig om de buitenwereld te laten zien dat het ‘binnen’ niet allemaal even goed is. Maar is dat wel verstandig?
Iedereen heeft wel iets waar die niet trots op is, of waar die zich voor schaamt. Een eerste natuurlijke reactie is dat we dat verborgen houden voor anderen. ‘Wat zouden die er niet van denken?’ Met het verbergen ontkennen we zelf ook een beetje dat het binnen niet geheel op orde is. Sterker, wanneer er iets van naar buiten lekt, doen we er alles aan om het te ontkennen, te negeren, of te corrigeren. Het gevolg is dat de ‘vuile was’ in een hoekje verdwijnt, verstopt en vergeten. Helaas werkt dat maar voor even. De stank valt niet meer te verbergen. Erger nog, door het negeren, of verstoppen heb je niet goed meer door waar het echt om gaat. Het wordt alleen maar lastiger er iets aan te doen. Nog meer reden om het uit te stellen.
Wanneer stinkt het?
Wanneer ik thuis ‘vuile was’ heb gooi ik het in de wasmachine. Dat zou bij organisaties ook moeten. Vuile was kun je even verstoppen, maar wanneer die niet wordt aangepakt gaat het stinken. Totdat het niet meer te harden is. Dan gebeuren er dingen die je echt niet wilt. Klanten lopen weg, de motivatie daalt, er komt gedoe in de organisatie, medewerkers haken af, etc. Je komt in een neerwaartse spiraal terecht die je juist wilde voorkomen door het afschermen van de ‘vuile was’. Je krijgt juist wat je niet wilt.
Voorbeelden van vuile was in organisaties: klachten over machtsmisbruik van leidinggevenden negeren, een pestende collega niet echt aanpakken, een frauderende boekhouder bagatelliseren, een medewerker die zich vaak onterecht ziek meldt niet aanspreken, bijdragen van medewerkers niet serieus nemen, bijna ongevallen op de werkvloer, privileges van topbestuurders vergoelijken……
Vuile handen maken een schoon geweten
Lastiger, maar eigenlijk de enige goede weg is het om direct aan de slag te gaan met ‘vuile was’. Je er voor schamen is absoluut niet nodig. Het gebeurt overal. Als leidinggevende laten zien dat je in staat bent dit effectief aan te pakken en bereidheid tonen ‘vuile handen’ te maken, resulteert in waardering bij een grote groep op een langere termijn. Dit leidt altijd tot tevredenheid bij de betrokken medewerkers of het team.
Op korte termijn is het bij een kleine groep, even pijnlijk. Het op zijn beloop laten, het niet aangaan van de actie maakt dat de pijn zich op den duur bij een veel grotere (en belangrijkere) groep manifesteert. Dat wil je niet op je geweten hebben!
De ellende is dan immers niet te overzien. De schade is veel groter dan wanneer er direct mee aan de slag zou zijn gegaan. Herstel, als het al mogelijk is, kost een veelvoud.
Verschonen
Net als dat de luier van een baby af en toe moet worden ‘verschoond’, moeten in organisatie’s ook stinkende zaken worden opgepakt. Het helpt om dezesituaties bewust op te zoeken. De medewerkers op de werkvloer zijn vaak de eersten die door hebben dat ‘er iets niet klopt’. Het moet voor hen mogelijk zijn direct te melden dat er iets misgaat, of dreigt te gaan. Daarvoor zijn veiligheid en vertrouwen noodzakelijke randvoorwaarden. We kennen allemaal de verhalen van ‘klokkenluiders’ die er worden uitgewerkt. Dat is uiteindelijk contraproductief. Transparantie en een collectief ervaren verantwoordelijkheid voor kwaliteit en resultaat zijn immers kenmerken van de helpende bedrijfscultuur voor een schone organisatie.
Het verstoppen van vuile was zegt iets over de bereidheid hiermee aan de slag te willen en te kunnen. Misschien moet de eerste scan op ‘vuile was’ wel gericht zijn op het ontdekken van deze bedrijfsculturele vieze vlekken. Openheid van zaken levert de duidelijkheid op die precies naar het juiste wasmiddel leidt. Het is even werken, maar dan maak je een frisse start.
Jan helpt graag vlekken wegwerken. Geïnteresseerd als hij is komt hij er graag tijdens een kop koffie eens over doorpraten. 06 44264418