Veiligheid als voorwaarde voor effectiviteit

Ik zeg niets
Tijdens trainingen hoor ik, meestal op de tweede dag, deelnemers vaak zeggen dat het niet ‘veilig’ is in de eigen organisatie! Dat ze niet alles kunnen zeggen, zonder dat het gevolgen heeft….. Dit geldt voor deelnemers die in reguliere afdelingen werken, maar ook leden van projectgroepen.

Wooh, denk ik dan, hier is echt iets grondig mis.

Wanneer mensen zich niet veilig voelen gaan ze in de overlevingsstand. Dan functioneren ze net voldoende om niet negatief op te vallen. Mensen komen zelden met een initiatief, steken hun nek niet uit, leveren alleen als het moet voorzichtig een bijdrage.

Verstoppen van kwaliteiten
Wat een verspilling! In ieder mens schuilen enorm veel talenten, potentie die er om roept om zich te ontwikkelen. Maar, die omwille van de veiligheid zich niet zal uitdrukken, laat staan zich verder ontwikkelen. Dat laatste gaat immers altijd gepaard met risico’s van fouten. Fouten die worden afgestraft. Die een negatieve beoordeling opleveren, of op zijn minst een ‘aantekening’. Zo leer je niets en kom je als persoon ook geen steek verder. En daarmee de organisatie ook niet. Ja, je leert om niets te leren, om ‘dom’ te blijven. Terwijl juist in deze tijd van schaarste het helpt om elk nieuw idee, elk nieuw initiatief serieus te nemen, zorgvuldig te onderzoeken. Dat kan voor de organisatie het verschil maken tussen blijven aanmodderen en weer geïnspireerd opveren.

En nog meer helpt het om de initiatiefnemer serieus te nemen. Om de lerende mens aan te moedigen door te gaan. Dat geeft zelfvertrouwen en uiteindelijk het gevoel van ‘veiligheid’. Dan ontstaat er bereidheid om grenzen voorbij te gaan. Om het ‘verstoppertje spelen’ op te geven en bij te dragen aan de organisatiedoelen. En om anderen te stimuleren hetzelfde te doen.

Wie schept de voorwaarden voor een veilige sfeer?
Het vraagt nogal wat van het leiderschap om dat op een juiste manier te doen. Om daar het goede voorbeeld van te zijn. Durf jij je kwetsbaar op te stellen, te zeggen dat je het ook even niet weet, of dat je iets moeilijk vindt? Door zelf openheid te geven, krijg je openheid terug. Vertrouwen geven levert vertrouwen op.

Op de tweede dag van mijn trainingen is de sfeer zo open dat iedereen durft te zeggen wat die wil. Dan is er bereidheid tot maximaal leren door open te zijn over wat je als deelnemer moeilijk vindt. Dat lukt alleen door van begin af aan duidelijk te zijn over mijn rol en die van de deelnemers, iedereen altijd serieus te nemen en ze aan te spreken op hun potentiële kwaliteiten. Ik daag ze uit die te laten zien, ze te ontdekken, te verkennen en te ontwikkelen. En het gaat dan echt verder dan alleen het aanleren van vaardigheden. Dan gaat het over wie je werkelijk bent (kunt zijn) als persoon.

Zelf doen
Aan de andere kant heeft het ‘(on)veilige gevoel’ ook te maken met het vermogen van de betrokkene zelf om hier effectief mee om te gaan. Hoe beter je in staat bent ‘aanvallen’ te pareren, hoe ‘veiliger’ je je voelt.Het ontwikkelen van persoonlijke weerbaarheid, of stevigheid is dan ook een weg die zeker moet worden verkend en aangegaan. Vaak hangt dit samen met vertrouwen in je ‘zelf’, iets waar met enige begeleiding succesvol aan kan worden gewerkt.

Veilige werkomgeving
Ik gun iedere organisatie, iedere leidinggevende het vermogen een werkomgeving te creëren waarin die veiligheid gegarandeerd is. Waar mensen volledig zichzelf kunnen zijn met al hun kwaliteiten en ‘hebbelijkheden’. Als het nog niet helemaal lukt, het is te leren. En het levert ontzettend veel op, zoals betere resultaten, hooggekwalificeerde mensen, dankbaarheid en loyaliteit.

Vind je dit ook een aantrekkelijk perspectief, laten we hier dan eens over doorpraten met een kopje koffie. Bel of app met Jan Boekestijn 06 44264418.