Kringetje
‘Richard, we draaien gewoon in kringetjes rond! Als je van een afstand kijkt zie je iedere keer dezelfde dingen voorbijkomen. En eigenlijk worden we gewoon niet beter!’
Dit was wat mijn zeer gewaardeerde collega Tineke een paar jaar geleden tegen me zei. In eerste instantie was ik geschokt. Dat kon toch niet waar zijn! De energie spatte af van het team. We waren heel erg met talentontwikkeling en persoonlijk leiderschap bezig. Teamleden wilden leren en het bewustzijn van teamleden en van ons als MT groeide en groeide. Het team werkte hard en was betrokken. En we hadden het ook nog leuk met elkaar.
Ik kon het niet geloven, maar besloot Tineke toch te vragen wat ze precies bedoelde. Ze legde uit dat – als je goed keek – dezelfde vraagstukken van tijd tot tijd (eigenlijk voortdurend) voorbijkwamen. Tineke noemde een aantal concrete voorbeelden die ik wel herkende. ‘En we besteden ook nauwelijks tijd aan planmatig reflecteren’
Ongeloof
Ik was eerlijk gezegd perplex en enigszins uit het lood geslagen. We waren toch met elkaar hard en goed aan het werk? Iedereen deed toch mee? Hoe kan dit nou waar zijn?
In eerste instantie wilde ik het niet weten. Maar na een paar slapeloze nachten en meer gesprekken, ging ik steeds meer inzien dat het zo was. We deden van alles goed, maar we deden wel steeds hetzelfde. We kwamen echt niet verder. Hoe dan wel? Wat dan wel?
Deze vragen waren het begin van een zoektocht. Waar zijn we van? Wat betekent dat voor de keuzes die we maken? Wat is onze droom? Hoe faciliteren we het leren? En hoe zorgen we dat we het geleerde ook borgen en dat we er energie op houden?
IMWR
Twee inzichten wil ik graag delen. Het eerste inzicht kreeg ik als inspiratie van Jan Boekestijn van Symion. Hij vroeg me of ik had gehoord van IMWR (INK). Inspireren, mobiliseren, waarderen en reflecteren. Het is de cyclus die de mens ziet als een cruciale factor. De IMWR-cirkel is ontwikkeld als aanvulling op de Plan-Do-Check-Act cyclus (Demming). Beiden zijn ze voorwaardelijk om te kunnen verbeteren.
Deze inspiratie hielp mij ook om de PDCA-cyclus beter te doorgronden en de schoonheid van borging te doorzien. Reflecterend kon ik ook zien hoe ik me slechts met de PD-cyclus bezig hield. Plan en dan Do en vervolgens een nieuw plan maken. Dat leverde wel een lekker gevoel op. Ik kon zo altijd met nieuwe dingen bezig zijn. Achteraf bezien kon ik ook zien hoeveel energie met deze werkwijze verloren ging.
Door steeds te kijken in hoeverre je acties matchen met je plan, kun je steeds een beetje bijsturen. Zo leg je de basis voor leren en samen beter worden. En het mooie is dat de energiecyclus en borgingcyclus elkaar heel erg kunnen versterken.
Talentontwikkeling
Het tweede inzicht deed ik op toen ik me heel erg aan het verdiepen was in talentontwikkeling. Mensen brengen zichzelf altijd mee naar het werk. Dus als mensen zich ontwikkelen, dan kan de organisatie zich ook verder ontwikkelen. Door datgene wat voor de organisatie essentieel is te verbinden met ontwikkeling van mensen, ontstaat ook wederzijdse versterking: de essentie van de organisatie komt meer in de wereld én medewerkers en teams hebben ruimte om zich te ontwikkelen.
Organisatieleren
Nu houdt een nieuwe vraag mij erg bezig. Hoe organiseer je het leren over de teams heen? Dat teams allerlei zaken leren is goed en ook belangrijk. Maar hoe maak je het geleerde nu beschikbaar voor de hele organisatie en nog veel moeilijker: hoe zorg je ook dat andere teams het geleerde gaan gebruiken? En hoe meer ik me verdiep in deze vraag, hoe ingewikkelder ik de vraag vind.
Iedere organisatie wil een lerende organisatie zijn. We zijn ervan doordrongen dat dit nodig is om wendbaar te zijn. Sommige concepten vergen grootscheepse verandering om ze te implementeren. Mijn zoektocht is hoe je het al lerende weg stap voor stap kunt organiseren. In de dagelijkse praktijk en aansluitend bij waar de organisatie nu is. Zonder dat er direct een grote organisatieverandering of structuurverandering voor nodig is.
Hoe werkt het bij jou in je organisatie? Draaien jullie in kringetjes rond of heeft de ontwikkeling de vorm van een spiraal? Hoe hebben jullie het leren over de teams vormgegeven? Heb je tips of ervaringen dan hoor ik deze graag.
Richard Ferweda (06-15833975)