Verleiding
‘Gisteren liet ik het me toch weer gebeuren! Ik had me nog zo voorgenomen geen werk over te nemen.’ Op mijn vraag wat er dan speelde, kwam er bij Carla een oude ergernis boven. Al jaren voelt zij zich verantwoordelijk voor een geslaagde kerstviering bij haar moeder. Zij regelt dat ieder familielid zijn steentje bijdraagt. Haar broer echter verzaakt, zoals al jaren, zijn deel naar behoren te leveren. Gevolg is dat Carla extra inspanningen verricht om te voorkomen dat de kerst in de soep loopt. Immers, ‘dat kun je toch niet maken!’ De toch al drukke Carla heeft nu extra taken op zich genomen, waarvoor ze amper tijd heeft. De dingen die ze voor zichzelf wilde doen schieten er bij in….
Klagend vertelt ze mij dat het weer het zelfde liedje was. Overigens komt ze dit niet alleen bij de kerstviering tegen. Ze heeft er eigenlijk altijd wel last van dat ze allerlei klusjes van en voor anderen doet. Zij staat altijd klaar voor anderen, anderen doen nooit wat voor haar.
Wegcijferen
Ik kom vaker ‘Carla’s’ tegen. Mensen die de neiging hebben anderen te redden en zichzelf wegcijferen. Het zijn mensen met een groot sociaal hart. Ze doen anderen graag een plezier. Ze hebben vrijwel allemaal moeite om ‘nee’ te zeggen, om hun grenzen te bewaken. Anderen hebben dat (onbewust) door en maken daar misbruik van. Door hun passieve of soms lakse houding pakt de ander de verantwoordelijkheid en neemt die de taak over. Zo stapelt het werk bij de ‘helper’ en zakt de ander nog eens extra gemakkelijk achterover. Gevolg is dat er een verwijt groeit. Dergelijk gedrag gaat ten koste van de relatie.
Carla e.a. heeft moeite met grenzen stellen. Ze heeft niet door dat iemand misbruik maakt van een deel van haar vermogen, capaciteit, of vriendelijkheid. Haar ‘douane’ zit te slapen. Wanneer iemand haar grenzen overschrijdt, zal ze in actie moeten komen. Moeten zeggen dat ze niet van plan is de taak over te nemen, als ze dat niet wil.
Wanneer ik dit tegen Carla voorstel, is ze bang dat de kerstviering op een mislukking uitdraait. En zij voelt zich wel verantwoordelijk! Bovendien denkt ze dat wanneer ze afwijzend te werk gaat, ze niet meer aardig gevonden wordt.
Carla voelt zich wel verantwoordelijk, maar is het niet, althans niet alleen. Dat zou ze haar familie duidelijk moeten maken. Misschien moet ze ook maar naar anderen duidelijk maken hoe de zaken echt liggen, wie wat wel en niet heeft gedaan. Ze neemt dan de verantwoordelijkheid om tot echt goede relaties te komen.
Op het gebied van aardig zijn voor anderen zeg ik tegen Carla dat ze weliswaar aardig voor anderen dóet, maar het in essentie eigenlijk niet wil zijn gelet op de grote verzameling verwijten. Wat ze niet door heeft is dat hoe meer ze op deze manier aardig doet voor anderen ze niet aardig is voor zich zelf. Er is sprake van een grote onbalans. Achteraf baalt ze hier altijd van en heeft ze spijt van haar aardige gedrag.
Douane
Ik geef haar mee op onderzoek uit te gaan naar waar haar grenzen liggen. Wat is de limit? Wie mag daar wel en wie niet overheen? En dat als ze eenmaal weet waar die grenzen liggen ze er een ‘douane’ bij zet. Dat ze alert wordt op ongewenste grensoverschrijdingen. En dat ze taal leert om ‘halt’ te roepen op een vriendelijke en respectvolle wijze. Want dat kan door bijvoorbeeld te zeggen: ‘ik zou je graag helpen, maar ik vind dat je het zelf moet doen!’
Ze kan de ander ook bijstaan door hem te helpen de verantwoordelijkheid of taak zelf op te pakken. Immers door voortdurend taken over te nemen ontneemt ze de ander de kans zelf te ontwikkelen. Dat is dan weer niet zo aardig.
Carla is overtuigd. Ze heeft per direct een goed voornemen voor het nieuwe jaar. Ik gun dit iedereen die de neiging van Carla herkent. Denk aan je zelf en je eigen geluk. Alleen als dat op orde is, ben je in staat anderen goed te helpen.
Moeite met grenzen vinden en/of aangeven? Ik wil je graag helpen.