De grootste uitdaging van ‘executives’ is niet het begrijpen van het ‘praktiseren’ van leiderschap,
maar vooral het ‘praktiseren’ van het eigen begrip van leiderschap!
(M. Goldsmith)
Wie is de leider? Dit artikel is geschreven voor iedereen die op één of andere wijze leiding geeft aan mensen en/of processen. Van CEO, directeur tot ondernemer en leidinggevende tot de ZZP-er en zelfstandig ondernemer die zichzelf leidt om succesvol te zijn.
COACHEN IS EEN KWESTIE VAN HET JUISTE LATEN ZIEN
Een coach wordt ingeschakeld om een ‘executive’ te begeleiden om herkenbaar één of meerdere stappen verder te komen. Dat kan de ene keer betrekking hebben om los te komen van een huidige, bekende, veelal ongewenste situatie en een andere keer op het realiseren van een nieuwe, nog onbekende situatie. Wat is daarin de rol van de coach en wat bepaald of een coach een goede coach is?
Kijkend naar de functie van een coach in de sport zie je vooral dat de coach een begeleidende rol heeft om een sporter of een team bepaalde gewenste prestaties te kunnen laten leveren. De coach staat niet zelf in het veld of op de baan, neemt de taken van een sporter niet over. De coach heeft verstand van de benodigde omstandigheden, de te gebruiken middelen en van het proces om alles wat nodig is in te zetten om het gewenste doel te bereiken. De coach weet dat hij een bijrol vervult in het realiseren van ambities. Hij beziet de sporter of het team en draagt bij daar het maximale uit te halen. Een sporter of een team stelt zich een bepaald doel en samen met de coach wordt de weg daar naar toe uitgestippeld. De coach geeft onderweg zijn visie, spart, adviseert en spiegelt de sporter of het team aan de voortgang en progressie. De sporter of het team is vooral bezig met de inspanningen die nodig zijn en vertrouwt op de kennis en kunde van de coach om stappen verder te komen.
Kan een sporter of een sportteam zonder de coach?
Nee! Een duidelijke nee.
Een sporter of een sportteam is vooral gefocust op de inspanningen en de eigen talenten en kwaliteiten. Voor de sporter geldt dat hij weet wat hij goed doet, maar in het zien wat hij anders kan doen is hij beperkt. De inspanning die hij heeft geleverd is hij snel gewend. De vooruitgang en het verbeteren ligt opgesloten in een situatie en prestatie die hij nu nog niet geleverd heeft en die hij zelf niet kan zien.
De coach kijkt door de huidige situatie, inspanning en resultaat heen naar alles wat nog meer in de sporter zit. Juist het verschaffen van het noodzakelijke inzicht in wat hij anders kan doen om te groeien in zijn kwaliteit en capaciteit is een onmisbare bijdrage van de coach. De coach begeleidt vanuit de beperking van vandaag naar de mogelijkheid van morgen.
Mensen als Sven Kramer, Ireen Wüst, Roger Federer, Pieter van de Hoogeband en bijvoorbeeld teams als het Nederlands Elftal, Barcelona, Manchester United, etc. kennen de waarde van een coach en hebben resultaten bereikt die anders niet voor hen waren weggelegd. Maar ook mensen als Larry Page, Mark Zuckerberg, Dick Costolo, Satya Nadella hebben herkenbaar baat bij de begeleiding van hun coach en weten zich iedere dag te versterken.
DE SLIMME ‘LEIDER’
Wat voor een sporter en voor een sportteam geldt, geldt ook voor ieder team in iedere organisatie en ook voor een leider! Net als een sporter heeft een leider ambities, uitdagingen en is hij bezig voor zichzelf en zijn organisatie doelstellingen te formuleren. Een goede leider kijkt kritisch naar de huidige situatie en heeft zijn visie op waar ‘het’ naar toe gaat in de markt, in zijn omgeving en besteedt aandacht aan de ontwikkelingen in de eigen organisatie.
Ja, natuurlijk, een goede leider kan veel zelf. Met de nodige visie, inspiratie en charisma is een leider in staat gezamenlijk vastgestelde doelstellingen te realiseren. En een goede leider doet dat naar ieders instemming en tevredenheid.
Maar net als de sporter kent ook iedere leider beperkingen. Net als de sporter is de leider niet of nauwelijks in staat verder te kijken dan zijn eigen schaduw. De blinde vlekken, de beperkingen en zijn eigen overtuigingen zorgen ervoor dat ook een goede leider binnen zijn eigen denk- en handelingskader acteert. Net als een sporter legt een leider zichzelf doelstellingen op die uitgaan van zijn huidige vermogen en capaciteiten.
De gemiddelde leider zet slechts de helft van zijn kunnen effectief in. Een bijkomstigheid daarbij is dat 85 % van de ‘leiders’ van mening is dat hij beter functioneert dan het gemiddelde.
Een goede coach zal buiten dat kader kunnen zien en de leider kunnen begeleiden naar situaties die de leider zelf niet kan zien en zonder begeleiding niet terecht zal komen. Het is goed dat de leider inziet dat hij denkt en handelt vanuit de beperkingen van zijn eigen ervaringen. Dat wil niet zeggen dat de leider tekort komt, maar vooral dat er veel meer mogelijk is dan hij zelf zal kunnen zien. Het is goed om te realiseren dat de beperkingen van de leider de ruimte binnen de organisatie beperken
Een professionele coach is in staat de leider een spiegel voor te houden en daarin zichtbaar te maken wat de leider zelf niet kan zien. Deze coach ‘ontmaskert’ de leider en leert de leider omgaan met een nieuw onbekend perspectief waarin de leider meer bereikt dan wat hij zichzelf had toebedacht.
De slimme leider die inziet dat hij baat heeft bij een goede coach komt gegarandeerd verder. De slimme leider die samen met zijn coach de ruimte vindt om zelf beter te worden, creëert de ruimte om niet alleen zichzelf, maar ook de gehele organisatie beter te laten functioneren.
Ik heb in de laatste jaren veel ‘leiders’ mogen begeleiden en unaniem zijn zij van mening dat zij veel baat hebben gehad bij de stap die zij naar begeleiding hebben genomen. Meerderen dienden eerst een drempel te overwinnen. De drempel waarop stond; “Heb ík dit nodig?”
En net als de sporters die bewust kiezen voor ervaren coach, hebben de ‘leiders’ die ik heb mogen begeleiden met plezier ervaren dat zij in staat zijn geweest hun ‘persoonlijke records’ ruimschoots te verbeteren.
Een slimme leider neemt dit op in zijn agenda en zet nu deze stap!