Met verkiezingen weer in zicht komt de molen van beïnvloeding weer op gang. Waar laten wij ons door beïnvloeden? Wat zorgt ervoor welk hokje we op 2 maart rood kleuren? Het lijkt alsof dat voor iedere stemmer anders zal zijn vanuit de persoonlijke gedachten en overtuigingen. Simpelweg zou je al deze overwegingen in drie categorieën kunnen verdelen.
Laten we ons beïnvloeden door onze gedachten over gisteren?
“Het huidige kabinet heeft, samen met de drie steun partijen, de verkeerde besluiten genomen om Nederland weer uit de crisis te loodsen en dat moet anders!”
Laten we ons leiden door onze angsten van vandaag?
“Er zijn teveel zogenoemde ‘niet-Nederlanders’, die ons welzijn verstoren, die de banenmarkt onder druk zetten of die vanuit verveling zagen aan ons gevoel van veiligheid!”
Of wordt onze stem bepaald door de blik gericht op morgen en de wensen, voorkeuren, verlangens en gedachten die daarbij horen!” Citaat Diederik Samson: “Laten we kinderen vanaf drie jaar naar school gaan sturen.” De relevantie van die gedachte in de huidige situatie ontgaat mij geheel.
In het verlengde hiervan kan ook een indeling gemaakt worden die betrekking heeft op de werking van ons brein. Laten we ons leiden door het logisch denken of door onze emotie?
De wetenschap toont aan dat we verschillende delen in onze hersenen gebruiken in ons dagelijks doen en laten. Het huidige menselijke brein is het resultaat van een lange evolutie door miljoenen jaren heen. Kort gezegd wordt hierin onderscheid gemaakt tussen het zogenoemde reptielenbrein, het zoogdierenbrein en het menselijk brein, ook wel de cortex genoemd.
Dit blog is niet een wetenschappelijke verhandeling over de werking van ons brein, daar zou ik alle wetenschappers echt te kort mee doen. Wat ik wel interessant vind is de aanpak van politici in relatie tot de werking van de delen van ons brein.
Het reptielenbrein kunnen we hierbij overslaan. Ons denken heeft niet of nauwelijks invloed hierop.
Het zogenoemde zoogdierenbrein is o.a. de zetel van onze emoties, waaronder onze angsten, en is gericht op de korte termijn. Het is een sterk ontwikkeld brein en bevat het leervermogen waar met name ons onderwijssysteem op gericht is.
Allerlei ontwikkelingen in de samenleving hebben invloed op ons zoogdierenbrein. Of het nu gaat om de diverse crisissen, jihad, liquidaties, instroom van vluchtelingen, vandalisme, crimineel gedrag, etc. Al deze ontwikkelingen raken ons sociale systeem en zorgen in meer of in mindere mate voor gevoelens van angst. Dat geldt niet, zoals sommige politici ons doen geloven, voor een deel van de samenleving. Nee, bij ieder mens zet dat iets in werking in het zoogdierenbrein. Het is de vraag of we deze emotie verder moeten aanwakkeren of dat we onszelf de ruimte geven hierover met enige logica over na te denken.
De cortex wordt als het jongste deel van ons brein gezien en is minder sterk ontwikkeld dan de andere twee. In het menselijk brein huist o.a. ons logisch denken en ons intellect. Dit is gericht op de langere termijn. Het menselijk brein is rationeel, regelt ons bewustzijn en speelt een rol in onze ontwikkeling. We maken gebruik van de cortex om vooruit te zien, om plannen te maken.
Met behulp van de cortex bezien we de huidige situatie, bedenken we oplossingen voor problemen en bedenken plannen om onszelf en onze situatie te verbeteren.
Als het gaat om de verdeling van het electoraat wordt wel eens gezegd dat wie de meeste angsten kan mobiliseren de macht krijgt. Dat komt vermoedelijk door het gegeven dat wanneer het sterke zoogdierenbrein wordt aangesproken, een hoeveelheid adrenaline het menselijke brein overspoeld. Onder toenemende stress verliest de cortex zijn invloed. De emotie blijkt sterker te zijn dan de logica.
Vanuit dit perspectief ga ik aanhoren hoe politici ons deze keer gaan beïnvloeden. Vanuit het logisch denken kan best gezegd worden dat dingen anders kunnen, maar in vergelijking met anderen hebben we het in Nederland zo slecht niet. Wanneer mensen als gevolg van de diverse crisissen en ontwikkelingen in ongewenste situaties zijn terecht gekomen, kan angst echter een grote invloed hebben op de keuze op 2 maart.